โรคมดลูกเคลื่อน แบ่งเป็น 3 ชนิด คือ มดลูกตะแคง มดลูกต่ำ และมดลูกลอย

 การนวดแบบราชสำนักเพื่อบำบัดกลุ่มอาการโรคทางระบบสืบพันธุ์หญิง
-          โรคมดลูกเคลื่อน แบ่งเป็น 3 ชนิด คือ มดลูกตะแคง มดลูกต่ำ และมดลูกลอย

    มดลูกเคลื่อน เกิดได้ทั้งผู้หญิงที่แต่งงานและไม่แต่งงาน มีอาการ คือ ปวดบริเวณท้องน้อยบริเวณตำแหน่งมดลูกมาก เย็นปลายมือปลายเท้า มีตกขาว ไม่มีกลิ่น ไม่มีสี ไม่คันช่องคลอด
        สาเหตุ 1)อุบัติเหตุ 2)การยกของหนักในระหว่างมีประจำเดือน 3)ความผิดปกติของความดันบริเวณท้องน้อย 4)การอักเสบของเส้นสิกขิณี
        การรักษา 1)นวดพื้นฐานขา เปิดประตูลม 2)นวดสัญญาณ 1-3 หลัง เน้นสัญญาณ 1 3)นวดสัญญาณ 1-3 ขาด้านนอก เน้นสัญญาณ 3 4)นวดสัญญาณ 1 และ 2 ขาด้านใน เน้นสัญญาณ 2 5)นวดพื้นฐานท้อง ท่าแหวก ท่านาบ และท่าฝืน 6)นวดสัญญาณ 5 ท้อง
    มดลูกต่ำ อาการ คือ กลั้นปัสสาวะไม่อยู่โดยไม่มีการอักเสบของทางเดินปัสสาวะเมื่อมีการเกร็งกล้ามเนื้อบริเวณหน้าท้อง
        สาเหตุ 1)ความเสื่อมของร่างกาย 2)โรคอ้วน 3)คลอดบุตรมาก 4)กลั้นปัสสาวะบ่อย 5)ทำงานเกินกำลัง 6)อุบัติเหตุ
        การรักษา เหมือนการนวดรักษาของมดลูกเคลื่อน
    มดลูกลอย อาการ คือ มีการผายลมทางช่องคลอด ปวดหลังร้าวมาบริเวณท้องน้อย และไม่ทนร้อนทนหนาว
        สาเหตุ 1)ผู้หญิงหลังคลอด ไม่ได้อยู่ไฟ 2)สาเหตุคล้ายกับมดลูกตะแคงและมดลูกต่ำ
        การรักษา เหมือนการนวดรักษาของมดลูกต่ำ

-          โรคดานเลือด

    ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ได้แก่ 1)ผู้หญิงโสด 2)ประจำเดือนมาเร็ว ก่อนอายุ 12 ปี 3)ประจำเดือนมาผิดปกติ 4)ประจำเดือนไม่สามารถออกมานอกร่างกายได้ 5)มีบุตรยาก 6)มีประวัติคนในครอบครัว
    ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ได้แก่ 1)ปวดท้องน้อยเป็นประจำ 2)ปวดท้องประจำเดือนเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ทุกเดือน 3)มีบุตรยาก แท้งบ่อย ตั้งครรภ์นอกมดลูก 4)มีอาการของลำไส้แปรปรวน 5)ปวดเวลามีเพศสัมพันธ์ หรือหลังจากมีเพศสัมพันธ์ 6)ปวดหลัง 7)ปวดร้าวลงขา 8)ปวดเวลาถ่ายปัสสาวะหรืออุจจาระ 9)ถ่ายอุจจาระเป็นเลือด
    สาเหตุ เกิดจาก กินของเย็นจัด ความเครียด หรือรับประทานยาบางชนิด อุบัติเหตุ ประจำเดือนตกค้าง เข้าสู่ช่วงวัยทอง มารดามีก้อนเลือดหรือน้ำคาวปลาตกค้างหลังคลอดบุตรและไม่ได้อยู่ไฟ
    การรักษา
        นวดพื้นฐานขา เปิดประตูลม
        นวดสัญญาณ 1-3 หลัง เน้นสัญญาณ 1
        นวดสัญญาณ 1-3 ขาด้านนอก เน้นสัญญาณ 3
        นวดสัญญาณ 1 และ 2 ขาด้านใน เน้นสัญญาณ 2
        นวดพื้นฐานท้อง ท่าแหวก ท่านาบ
        นวดสัญญาณ 1 และ 2 ท้องร่วมกับท่านวดฝืน
        เปิดประตูลมและนวดสัญญาณ 5 ท้อง

-          โรคพรายเลือด-พรายย้ำ พบในผู้สูงอายุที่หลอดเลือดเปราะ และผู้หญิงก่อนมีประจำเดือน จัดอยู่ในโรคตระกูลลมปลายปัตคาต

    โรคพรายเลือด
        อาการ คือ ผิวหนังมีลักษณะเป็นผื่นแดง เป็นจ้ำแดงหรือเขียว มีอาการปวดแสบปวดร้อนร่วมด้วย
        การรักษา
            นวดพื้นฐานขา เปิดประตูลม
            นวดสัญญาณ 1-3 หลัง เน้นสัญญาณ 1
            นวดสัญญาณ 1-3 ขาด้านนอก เน้นสัญญาณ 3
            นวดสัญญาณ 1 และ 2 ขาด้านใน เน้นสัญญาณ 2
            นวดพื้นฐานท้อง ท่าแหวก ท่านาบ
            นวดสัญญาณ 1-5 ท้อง
            โรคพรายย้ำ
                อาการ คือ ผิวหนังเป็นผื่นแดง เป็นจ้ำแดงเข้มหรือม่วง มีอาการปวดแสบปวร้อนร่วมกับมีอาการคัน
                การรักษา เหมือนกับการรักษาโรคพรายเลือด

-          ปวดประจำเดือน แบ่งอาการปวด ได้เป็น 2 ชนิด คือ ปฐมภูมิ (ไม่ทราบสาเหตุ) และทุติยภูมิ (มีสาเหตุ)

    สาเหตุ ได้แก่ กินของเย็นจัดขณะมีประจำเดือน การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนมากผิดปกติ มีความผิดปกติของมดลูกหรือรังไข่ มีอารมณ์อ่อนไหวง่ายหรือมีความเครียด
    การรักษา เหมือนการรักษา โรคพราย



10.2   การนวดไทยแบบเชลยศักดิ์เพื่อบำบัดกลุ่มอาการโรคทางระบบสืบพันธุ์

10.2.1        แนวของจุดและเส้นที่เกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์

-          เส้นในประธานสิบที่เกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์ จะมีเส้นสิกขิณี ด้านหน้าและด้านหลัง และเส้นสุมนา (แก้ลมมหาสนุก)



10.2.2        การบำบัดรักษาโรคในระบบสืบพันธุ์บางโรค

-          โรคเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ

    การรักษา การนวดตามคัมภีร์โรคนิทาน ได้กล่าวถึงการนวดเพื่อแก้องคชาติตาย ให้นวด ตั้งแต่เหนือตาตุ่มข้างท้องน่อง นวดตามแนวหน้าแข้งไปตามสันแข้ง ถึงเข่า แล้วนวดแบบกร่อนปัตคาต ในบริเวณท้องน้อยและหน้าขา แล้วนวดหลังบริเวณก้นกบจนถึงเอวด้วยการคลึง อีกแบบหนึ่งให้นอนหงาย แล้วนวดเส้นใต้เส้นศูนย์ คือ เส้นใต้สะดือประมาณ 1 นิ้วครึ่ง ออกไปทางขวาเล็กน้อย นวดคลึงลงไปจนถึงหัวหน่าว เส้นนี้เรียกว่า เส้นนาคบาท (การนวดแบบนี้บางแห่งเรียกว่า นวดนาคราชคืนชีพ)

-          โรคกามตายด้าน

    การรักษา นวดพื้นฐานเพื่อคลายเครียดของร่างกายและจิตใจก่อน จึงทำการนวดกดจุดเอว (ด้านหลัง) จุดก้นกบ (จุดเทพ) (ด้านหลัง) จุดข้อพับ (ด้านหลัง) จุดตาตุ่ม (ด้านหลัง) จุดเอว (ด้านหลัง) จุดอก (ด้านหลัง) จุดท้ายทอย (ด้านหลัง) จุดท้องน้อย (ด้านหน้า) จุดอนันทะจักกะวัด (ด้านหน้า) และจุดเหนือตามตุ่มด้านใน (ด้านหน้า)

-          อาการชินชาทางเพศ

    การรักษา นวดพื้นฐานเพื่อผ่อนคลาย แล้วจึงทำการนวดกดจุดเอว จุดก้นกบ (จุดเทพ) จุดกลางแก้มก้น และจุดใต้แก้มก้น

-          ปวดประจำเดือน

    การรักษา นวดพื้นฐานขาและหลัง นวดขาด้านหลัง แนวต้นขาด้านหลัง และแนวหลัง นวดแนวต้นขาด้านหน้า แนวเชิงกราน จุดเหนือหัวเหน่า

 การนวดไทยแบบราชสำนักเพื่อบำบัดกลุ่มอาการโรคทางระบบสืบพันธุ์ชาย
-          โรคเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ ปัจจุบันเรียกว่า โรคอีดี อาจเกิดจากความเครียด ความวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกิน หรือยาบางอย่าง สำหรับสาเหตุทางกายที่พบ ได้แก่ ผู้เป็นโรคเบาหวาน ผู้เป็นโรคหัวใจและการไหลเวียนของเลือด และผู้สูงอายุ ในการบำบัดแบบราชสำนักเรียกโรคนี้ว่า “นกเขาไม่ขัน” หรือ “นาคราชคืนชีพ”

    การรักษา 1)นวดพื้นฐานขา เปิดประตูลม 2)นวดพื้นฐานหลังและนวดสัญญาณ 1-5 หลัง นวดแนวเส้นกระเบนเหน็บและขอบเชิงกรานด้านหลัง 3)นวดสัญญาณ 1-5 ขาด้านนอก 4)นวดสัญญาณ 1-5 ขาด้านใน 5)นวดพื้นฐานท้องท่าแหวก ท่านาบ ท่าฝืน 6)นวดสัญญาณ 1-5 ท้อง 7)นวดพื้นฐานแขนด้านในและด้านนอก 8)นวดพื้นฐานบ่าและสัญญาณ 4 และ 5 หลัง 9)นวดพื้นฐานโค้งคอ 10)นวดสัญญาณ 1,2 และ 5 ศีรษะด้านหลัง 11)จุดจอมประสาท